Coraz więcej badań potwierdza, że insulinooporność odgrywa istotną rolę w patogenezie choroby Alzheimera. Insulina, działająca za pośrednictwem szeroko rozpowszechnionych w mózgu receptorów insulinowych, reguluje metabolizm neuronalny, neuroplastyczność oraz funkcje poznawcze, w tym pamięć. W warunkach insulinooporności dochodzi do upośledzenia sygnalizacji insulinowej, co zaburza kluczowe szlaki komórkowe (PI3K/Akt, MAPK, mTOR), prowadząc do dysregulacji przeżycia neuronów oraz homeostazy białkowej. W efekcie nasilana jest patologiczna akumulacja amyloidu β oraz hiperfosforylacja białka tau.

Testy hamowania deksametazonem stosowane są do diagnostyki zaburzeń wydzielania kortyzolu, takich jak zespół Cushinga i zespół pseudo-Cushinga. Celem niniejszej pracy była analiza wpływu różnych czynników na wartości odcięcia testów hamowania deksametazonem. Przeprowadzono przegląd literatury, który obejmował badania kliniczne, przeglądowe oraz wytyczne towarzystw naukowych.

Do jednych z wielu wyzwań współczesnej medycyny należą otyłość i zaburzenia zdrowia psychicznego, do których zaliczają się zaburzenia odżywiania. W poniższej pracy skupiono się na zaburzeniu charakteryzujących się występowaniem napadów objadania się (ang. binge eating disorder, BED). Stanowi one istotny problem zdrowia publicznego ze względu na ich rosnącą częstość oraz powiązanie z otyłością i innymi chorobami metabolicznymi.

Zespół policystycznych jajników (ang. polycystic ovary syndrome, PCOS) jest wieloczynnikowym problemem zdrowotnym a zarazem najczęstszym zaburzeniem metabolicznym dotyczącym kobiet w wieku rozrodczym. Ze względu na swoją złożoność, PCOS mogą towarzyszyć inne zaburzenia endokrynologiczne, w tym podwyższone stężenie prolaktyny.

D-dimery jako produkt rozpadu usieciowanego skrzepu fibryny są jednym z najczęściej oznaczanych parametrów laboratoryjnych. Do ich powstania niezbędna jest aktywacja kaskady krzepnięcia i układu fibrynolizy, przez co dostarczają informacji o stanie układu krzepnięcia organizmu. Zmiany stężenia D-dimerów obserwuje się zarówno w stanach patologicznych jak i fizjologicznych. Istnieje wiele metod umożliwiających oznaczenie stężenia D-dimerów, których działanie opiera się na reakcjach z przeciwciałami monoklonalnymi.

Hepcydyna jest białkiem ostrej fazy oraz hormonem peptydowym biorącym udział w utrzymaniu homeostazy gospodarki żelazowej organizmu. Wzrost produkcji hepcydyny przez hepatocyty zachodzi poprzez indukcję degradacji ferroportyny. Skutkuje to ograniczeniem wchłaniania żelaza przez komórki nabłonka jelit oraz uwalniania zapasów Fe z wątroby oraz makrofagów, co prowadzi do obniżenia stężenia żelaza w osoczu. Zmiany stężenia hepcydyny oraz innych parametrów homeostazy żelaza w surowicy zaobserwowano w niektórych schorzeniach, w tym w patologiach gruczołów endokrynnych.

Kalcytonina (CT) jest hormonem w większości wydzielanym przez komórki C tarczycy. Jej rola polega na utrzymywaniu równowagi wapniowo-fosforanowej poprzez obniżanie stężenia wapnia we krwi. Sposób pomiaru stężenia CT zmienił się na przestrzeni lat, a testy nowej generacji zwiększyły czułość wykrywania omijając problem reakcji krzyżowej z cząsteczkami do niej podobnymi. Hiperkalcytonemia może być przesłanką do diagnozy raka rdzeniastego tarczycy (MTC), jednak nie jest parametrem wystarczająco swoistym.

Wśród chorób endokrynologicznych schorzenia przytarczyc, zaraz po cukrzycy i chorobach tarczycy, są jednymi z najczęstszych. Ze względu na trudności w obrazowaniu przytarczyc, wynikające z ich rozmiaru i lokalizacji, diagnostyka patologii polega głównie na wykonywaniu badań laboratoryjnych. Wydzielające parathormon gruczoły wpływają na gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu poprzez wpływ na metabolizm kości, produkcję aktywnej formy witaminy D3 w nerkach oraz wydalanie wapnia i fosforanów wraz z moczem.

Ze względu na kluczową rolę w homeostazie wapnia, częstość niedoborów i dodatnią korelację z występowaniem chorób autoimmunologicznych, witamina D okazała się ogromnym wyzwaniem dla współczesnego świata nauki. Hipowitaminoza wpływa na ogół stanu zdrowotnego pacjenta. Zaobserwowano, iż niedobór witaminy D może przyczyniać się do występowania depresji poporodowej oraz ograniczać rozwój płodu, prowadząc do jego hipotrofii. Dotychczas przeprowadzone badania sugerują udział tego hormonu w patogenezie choroby Hashimoto czy Gravesa Basedowa.

Połóg, okres trwający 6 tygodni po porodzie, jest czasem, w którym w organizmie kobiety dochodzi do wielu anatomicznych, fizjologicznych i czynnościowych zmian. Dochodzi m.in. do inwolucji macicy, gojenia się ran porodowych oraz rozpoczęcia i utrzymywania laktacji. Okres ten jest szczególnie istotny z punktu widzenia klinicznego, ponieważ badania dowodzą, że dochodzi wtedy do nawet 60% śmierci matczynych. Przyczyniają się do tego również zmiany w układzie endokrynologicznym.