ZNAJDŹ ARTYKUŁ

Volume: 
Issue: 
4
Date of issue: 
Białko p27, należące do rodziny inhibitorów kinaz cyklino-zależnych zwanej CIP/KIP, stanowi obecnie przedmiot intensywnych badań z zakresu biologii komórki i patomechanizmów procesów rozrostowych, ponieważ nie tylko kontroluje ono cykl komórkowy poprzez regulację aktywności kompleksów CDK-cyklina, ale uczestniczy także w indukcji apoptozy. Białko p27 reguluje aktywność holoenzymów CDK-cyklina w dwojaki sposób. Po pierwsze, hamuje ono aktywność kompleksów kinazowych. Z badań krystalograficznych kompleksu utworzonego przez fragment N-końcowy p27, kinazę CDK2 i cyklinę A wynika, iż przyczyną zahamowania aktywności kompleksu kinazowego są istotne zmiany konformacyjne wewnątrz i wokół kieszeni katalitycznej enzymu, które prowadzą do zaburzenia procesu przyłączania ATP. Po drugie, białko p27 uczestniczy w procesie powstawania stabilnych kompleksów CDK4-cyklina D1. Zwiększa ono powinowactwo CDK4 do cykliny D1, wpływa na poziom syntezy cyklin typu D w komórce oraz na stabilność cykliny D1. Białko p27 uczestniczy także w transporcie cykliny D1 i CDK4 do jądra komórkowego. Wyniki najnowszych badań wskazują ponadto na bardziej złożony charakter oddziaływania pomiędzy białkiem p27 a kompleksami kinazowymi. Białko p27 jest z jednej strony regulatorem aktywności holoenzymów CDK-cyklina, z drugiej zaś strony poziom jego stężenia w komórce jest pośrednio kontrolowany przez kompleks CDK2-cyklina E, który fosforyluje znajdującą się w pozycji 187 cząsteczki p27 treoninę. Fosforylacja ta stanowi sygnał do proteolitycznej degradacji białka p27 przez kompleks proteazy 26S. Stosunkowo mało wiadomo jest natomiast o wpływie białka p27 na apoptozę. Nie udzielono ostatecznej odpowiedzi na pytanie w jakich warunkach p27 indukuje zaprogramowaną śmierć komórki, a w jakich ją hamuje. Z uwagi na istotną rolę białka p27 w kontrolowaniu prawidłowej proliferacji komórki i w apoptozie ostatnio wiele uwagi poświęcono zaburzeniom poziomu jego ekspresji w rozrostach nowotworowych. Ekspresja inhibitora p27 w guzach nowotworowych wykazuje często zaburzenia: jest ona najczęściej obniżona w stosunku do tkanek prawidłowych, co może mieć duże znaczenie rokownicze. Informacje te mogą być wykorzystane w opracowaniu nowych strategii leczniczych.

Redakcja
Andrzej ŁUKASZYK – przewodniczący, Szczepan BILIŃSKI,
Mieczysław CHORĄŻY, Włodzimierz KOROHODA,
Leszek KUŹNICKI, Lech WOJTCZAK

Adres redakcji:
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Święcickiego 6, 60-781 Poznań, tel. +48 61 8546453, fax. +48 61 8546440, email: mnowicki@ump.edu.pl

PBK Postępby biologi komórki